Kontrola zarządcza i zarządzanie ryzykiem w organizacji - zalecenia audytu wewnętrznego

Obowiązująca w systemie finansów publicznych kontrola zarządcza stanowi mechanizm zarządzania, który ma pomóc jednostce w realizacji celów i zadań. Jednostki sektora finansów publicznych funkcjonują po to, aby efektywnie realizować cele i zadania, które zostały przed nimi postawione. Skuteczne osiąganie celów w warunkach ryzyka nie jest zadaniem łatwym. Dlatego też identyfikacja ryzyka i świadome nim zarządzanie jest szczególnie istotne.
Proponowane szkolenie jest spojrzeniem od strony praktycznej, audytorskiej na kontrolę zarządczą i zarządzanie ryzykiem w jednostkach sektora finansów publicznych. Z pozycji audytu wewnętrznego oceniającego efektywność, skuteczność i adekwatność działającego w  jednostce systemu kontroli, zostaną przedstawione kompleksowo zagadnienia związane z zarządzaniem jednostką w warunkach wysokiego ryzyka. Wskażemy na sens oraz korzyści płynące z racjonalnego wdrożenia kontroli zarządczej. Przedstawimy doświadczenia z funkcjonowania kontroli zarządczej oraz sprawdzone metody, które mogą stać się inspiracją dla procesów ewaluacji systemu w innych jednostkach.

• Zdobędziesz, uzupełnisz i uporządkujesz wiedzę w zakresie kontroli zarządczej i zarządzania ryzykiem.
• Poznasz zasady oceny funkcjonującego systemu kontroli zarządczej i zarządzania ryzykiem.
• Dowiesz się jakie są sposoby oceny systemu kontroli zarządczej przez audyt wewnętrzny.
• Poznasz metody, sposoby i narzędzia oraz dobre praktyki, które można wykorzystać od strony praktycznej w procesie planowania i zarządzania ryzykiem oraz w codziennym zarządzaniu jednostką sektora finansów publicznych.
• Dowiesz się jak przeprowadzać wewnętrzne oceny systemu zarządzania oraz jakie są nowe podejścia oraz zmiany w sposobie myślenia i działania w sektorze publicznym, a tym samym osiągania zamierzonych rezultatów.
• Poznasz doświadczenia audytorskie z wielu lat dokonywania oceny systemów kontroli zarządczej i zarządzania ryzykiem w różnorodnych jednostkach sektora finansów publicznych oraz otrzymasz cenne wskazówki dotyczące optymalizacji tych procesów zarządzania, które są niewykorzystane albo nie funkcjonują w jednostce.
• Dowiesz się jakie są możliwość wykorzystania nowoczesnych trendów zarządzania, a także potrzeb kierownictwa jednostki w sposób spójny z celami jednostki.
• Poznasz odpowiedzi na najważniejsze pytania związane z przedmiotem zajęć:
- Dlaczego system kontroli zarządczej i zarządzania ryzykiem jest ważny dla realizacji celów i zadań jednostki?
- Jak określać cele i zadania oraz mierniki, ile celów może jednostka zrealizować i jaką metodą?
- Czym tak naprawdę jest zarządzanie ryzykiem i dlaczego proces identyfikacji, analizy i oceny należy przeprowadzić w sposób odpowiedzialny?
- Jakie są najlepsze metody i techniki identyfikacji ryzyka i kto powinien uczestniczyć w tym procesie w organizacji?
- Jakie nowe umiejętności zarządcze powinny być stosowane przez kierownictwo jednostki?
- Jaką rolę powinien odegrać audyt wewnętrzny w procesie zarządzania ryzykiem?
- Jakie oceny może przedstawić audyt wewnętrzny po dokonaniu oceny architektury zarzadzania jednostką?

1. Wprowadzenie do systemu kontroli zarządczej i zarządzania ryzykiem.
• Administrowanie a zarządzanie jednostką – kontrola zarządcza remedium na jakość zarządzania publicznego.
• Podstawy i ramy prawne kontroli zarządczej – dlaczego ustawa o finansach publicznych reguluje zagadnienia zarządzania jednostką sektora finansów publicznych.
• Proces zarządzania ryzykiem – najważniejszy element systemu kontroli zarządczej.
• Oceny systemu kontroli zarządczej: audyt wewnętrzny i Najwyższa Izba Kontroli.
• Elementy systemu kontroli zarządczej: model COSO, INTOSAI, wytyczne MF.
• Zaprojektowanie modelu w organizacji - przykłady dotyczące ról, przypisania odpowiedzialność i zadań z zakresu kontroli zarządczej w jednostce.
• Dokumentacja systemu kontroli zarządczej.
2. Zarządzanie, monitorowanie i ocena – praktyka działania procesu w organizacji.
• Sposób wyznaczania celów i zadań jednostki.
- Co jest cel a co to jest zadanie jednostki– podstawowe rozróżnienie.
- Realizacja zadań publicznych jako ustawowy obowiązek działania administracji publicznej.
- Cele jednostki – sposób na zmianę /poprawę działania jednostki - metoda małych kroków (metoda Kaizen).
- Kaskadowanie celów: cele strategiczne i operacyjne jednostki.
- Możliwy opis celów i mierników – przykłady z praktyki.
- Zarządzanie zadaniami, projektami, zmianą.
• Zarządzanie ryzykiem:
- Metody i techniki identyfikacji ryzyka.
- Czynniki ryzyka, rodzaje ryzyka, kategorie ryzyka.
- Ocena i analiza ryzyka, prawdopodobieństwo wystąpienia ryzyka i skutek – budowanie scenariuszy zagrożeń.
- Poszukiwanie podatności systemu.
- Projektowanie adekwatnych, skutecznych mechanizmów kontroli – strategie i metody.
• Przegląd i ocena kontroli zarządczej:
- Ustawowe kryteria oceny.
- Mierniki oceny.
- Model dojrzałości organizacji.
- Samoocena systemu – sposób na wewnętrzne oceny i ich wykorzystanie w organizacji (ewaluacja systemu).
3. Audyt systemu kontroli zarządczej i zarządzania ryzykiem:
• Rola i znaczenie funkcji audyt wewnętrznego w organizacji.
• Audyt wewnętrzny jako narzędzie wspierające zarządzanie organizacją.
• Działania audytu wewnętrznego: raporty, opinie, oceny – dla kogo i po co.
• Przykład oceny systemu zarządzania.
4. Podsumowanie szkolenia, pytania, dyskusja.

Kierownicy jednostek sektora finansów publicznych, koordynatorzy kontroli zarządczej, kierownicy komórek organizacyjnych jednostki, osoby zaangażowane w proces identyfikacji, oceny i analizy ryzyka, osoby odpowiedzialne za funkcjonowanie kontroli zarządczej w jednostce, osoby biorące udział w określaniu celów i mierników, osoby posiadające role w procesie zarządzania ryzykiem (tzw. właściciele ryzyka), audytorzy i kontrolerzy wewnętrzni.

Radca prawny, audytor, trener, doradca, pracownik samorządowy od 1998 roku, audytor systemu finansów publicznych od 2002 roku. Z audytem wewnętrznym jest związany od samego początku systemu. Wykładowca na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie na Wydziale Prawa i Administracji w zakresie audytu wewnętrznego i kontroli zarządczej. Certyfikowany Trener Master Class Bussines Trainer. Doświadczony audytor - praktyk, który przeprowadził liczne audyty z zakresu działalności jednostek sektora finansów publicznych w tym w szczególności w obszarze finansów publicznych, zamówień publicznych, jednostek kultury, inwestycji budowlanych oraz szkolnictwa i projektów współfinansowanych ze środków UE.